شعار همیشگی ما؛
۞ چراغ امید روشن است ۞
Thursday, 28 March , 2024
امروز : پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳
شناسه خبر : 4309
  پرینتخانه » ویژه, یادداشت تاریخ انتشار : 21 فروردین 1401 - 13:34 | 93 بازدید | ارسال توسط :

رشد یوآن در سبد جهانی، ریسک اقتصادی را کاهش می‌دهد

یوآن چین همگام با اقتصادش روز به روز قوی‌تر شده و با ارزش دلار در رقابت است اما اینکه آیا می‌تواند در بعضی کشورها جایگزین دلار شود مستلزم یک نگاه تحلیلی است. پول‌های دیگر وارد رقابت با دلار شده‌اند که البته به شرایط و قدرت اقتصادیشان بستگی دارد. مثل یوآن چین یا یورو اتحادیه اروپا که پول یکپارچه شده‌ای است و با ین و یوآن در حال مبادله و رقابت است. یعنی ارزش دلار بر اساس ارزش یورو یا یوآن چین اندازه‌گیری می‌شود یا برعکس. 
رشد یوآن در سبد جهانی، ریسک اقتصادی را کاهش می‌دهد

از سوی دیگر پول ارزشمند دیگری در حوزه دیجیتال در حال رشد است. با توجه به تحولات دیجیتال و فناوری باید در آینده شاهد گسترش رمزارزها یا ارز دیجیتالی باشیم. گرچه امروزه میزان مبادلات رمزارزها در حد بازارهای مالی یا بازار جهانی ارز” فارکس” نیست اما نقش وسیله پرداخت و ذخیره ارزش، شامل رمزارزها هم می‌شود؛ بنابراین می‌توانیم یوآن را به عنوان یک پول جایگزین با دلار، یورو و پول‌های قوی دیگر درنظر بگیریم.

وقتی کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه را تفکیک می‌کنیم متوجه می‌شویم؛ اقتدار پولی نزد کشورهای توسعه یافته است. به‌ویژه کشورهایی که نقش اساسی در اقتصاد جهانی بازی می‌کنند.

آمریکا صاحب سرمایه و تکنولوژی است. همینطور اروپا و چین که قدرت تولید بالایی را داشته و قدرتش در آینده نزدیک به عنوان قدرت اول شناخته می‌شود. طبیعی است که پولشان از قوام و استحکام زیادی برخوردار باشد و می‌تواند به عنوان پول‌های آلترناتیو در نظر گرفته شود و از یکه‌تازی دلار کاسته شود.

مسئله رقابت قدرت پول، روند تاریخی داشته و این نیست که بگوییم تابع روند سیاسی و وقایعی مثل کرونا بوده است. مثلا اینکه کرونا دلار را ضعیف کرده و یوآن را قوی، گرچه قابل بررسی است اما تاثیر عمده‌ای ندارد. دلیل و تاثیر اصلی، همان روند تاریخی است که شکل‌گیری اتحادیه اروپا بخشی از آن است؛ یک اقتصاد  بزرگ که کشورهای پیشرفته اروپا مثل آلمان و فرانسه و ایتالیا و ..را در بر می‌گیرد. البته مقوله انگلیس متفاوت است. انگلیس هم تمایل زیادی دارد که لیره استرلینگ یا پوند، پول رایج خودش در رقابت ارزش جهانی باشد و یک ماهیت یکه و یگانه‌ای داشته باشد. برای همین خودش را از مقوله اتحادیه اروپا جدا کرد. علاوه بر یورو، یوآن و ین، پوند هم رقیب دلار است.

پول‌های رقیب مثل یوآن، ین و یورو رشد زیادی پیدا کرده و می‌توانند در بازار سهمی داشته باشند اما این نکته را هم باید با دقت بررسی کرد که هر چه اقتدار اقتصادی چین افزایش پیدا کند ارزش دلار تهدید می‌شود.

ما در خبرها داشتیم که حتی عربستان حاضر شده در معامله نفت با چین، یوآن را بپذیرد و حتی اقداماتی که روسیه به عنوان کشور صادر کننده انرژی داشته و بعد ازجنگ اوکراین هم سیاست‌های جدیدی مانند ممنوعیت اندازه‌گیری با دلار را اعلام کرده، همه اینها می‌تواند به‌صورت بالقوه در بازار پولی آینده تاثیرگذار باشد.

از سوی دیگر، رشد ارزهای دیجیتالی و گسترش اقتصاد دیجیتال، در بازار جهانی سهم دارد و هرچه سهمش بیشتر شود نقش و سهم دلار در بازار جهانی کاهش می‌یابد.

درباره جایگزینی یوآن جای دلار این مهم در میان‌مدت، امکان‌پذیر خواهد بود. کشورهای زیادی وقتی در تنگنای ارزی قرار می‌گیرند یا مشکلاتی در بازار ارزشان به‌وجود می‌آید حاضر می‌شوند پایه لنگرگاه پولی خودشان را تغییر دهند و سیاست ارزی‌شان این است که  ارزش‌گذاری برای پول داخلی را با پول‌های دیگر انجام می‌دهند و معاملات و روابط تجاری‌شان بر اساس پول جدید دیگری شکل بگیرد که نمونه‌هایی از آن را می‌بینیم. کشورهایی که تا حدودی دنباله‌رو سیاست‌های اقتصادی آمریکا نیستند و با اینکه هم‌پیمانان آمریکا به‌حساب می‌آیند مثل عربستان سعودی یا بعضی کشورهای اروپایی تمایل دارند از ارزهای دیگر هم استفاده کنند. کشورهایی مثل ایران که موضع مخالف دارند و یا روسیه و حتی چین به‌عنوان کشور قدرتمند مستقل، خواهان این هستند که مبادلات و معاملاتشان را با ارزهای دیگری انجام دهند. پس امکان تعویض و ارزش‌گذاری در بازار جهانی برای پول‌های دیگر هم وجود دارد. هر قدر اقتدار اقتصادی کشوری بیشتر شود امکان جایگزین‌های بیشتری برای دلار به وجود می‌آید.

نظام پولی فعلی به آن معنا که بگوییم یک نظام چند قطبی شده، هنوز اینطور نیست. آثار و نشانه‌های آن مشهود است. شرایطی در اقتصاد چین  به‌وجود آمده که با ۱۰ سال پیش خودش قابل مقایسه نیست و سرمایه‌دارانش در خارج از مرزهای چین سرمایه‌گذاری می‌کند. این کشور قبلا جذب سرمایه‌گذار خارجی را در دستور اقتصادش داشت و امروز خودش در نقاط مختلف جهان سرمایه‌گذار است و نظام تولیدی بسیاری از کشورها دست چین است که این باعث تقویت یوآن می‌شود.

چین نظام اقتصادی یک کمربند یک جاده را دنبال می‌کند و تعداد زیادی از شرکای اقتصادی و هم‌پیمانان تجاری در این مسیر قرار می‌گیرند و می‌توانیم از الان پیش‌بینی کنیم که در آینده پول مورد توافق در جاده ابریشم می‌تواند یوآن باشد و بر اساس آن، ارزش‌گذاری شود. یعنی یک رقیب بالقوه برای دلار که خیلی نزدیک شده و امکان تحققش هست.

با توجه به سلطه دلار بر بسیاری از کشورها برای ارزش‌گذاری پولشان و تقاضایی که همواره برای دلار وجود دارد این پول به منزله‌ای برای ذخایر ارزی در حساب تراز پرداختی کشورها محسوب می‌شود.

از سوی دیگر این نکته هم مهم است که خیلی از کشورها برای اینکه هزینه‌های مبادله‌شان را حداقل‌سازی کنند ترجیح می‌دهند با دلار معامله انجام دهند. شرایط و ویژگی‌هایی که دلار دارد از نظر ذخیره ارزش و سهولت و دسترسی بهتر در پرداخت معاملات و مورد پذیرش بودن بازرگانان و فعالان اقتصادی خرد و کلان در کشورهای مختلف در شرایط کنونی آن را مبنا و ملاک ارزش‌گذاری کرده اما در آینده میان‌مدت می‌توانیم شاهد نظام چند قطبی ارزی باشیم که یکی از آنها یوآن چین است.

یوآن چین قطعا پول قوی محسوب می‌شود چون قدرت اقتصاد چین با آن شکل گرفته است. پیش‌تر گفتیم هر چه بنیه اقتصادی کشوری قوی بشود پول آن کشور به عنوان پول قابل قبول در مبادلات و به عنوان ذخیره ارزش در نظر گرفته می‌شود. یعنی ریسک نگهداری پول‌های مختلف بر می‌گردد به اینکه اقتصاد کشورها در چه شرایطی باشد. مثلا اگر بخواهیم روسیه را به عنوان اقتصاد بزرگ در نظر بگیریم و کشورهای دیگر متقاضی روبل باشند و روبل را به عنوان وسیله پرداخت و یا ذخیزه ارزش یا دارایی در نظر بگیرند، ریسک بالایی دارد. بخاطر اینکه روسیه در بحران جنگ است و به دلیل تحمیل تحریم‌ها یا قطع صادرات و واردات این کشور، نگهداری روبل ریسک بالایی دارد یا می‌توانیم بگوییم در این چند سال اخیر که شرایط تورمی در اقتصاد امریکا و اروپا هم ایجاد شده باز ریسک نگهداری این پول‌ها افزایش پیدا کرده و احتمال ریزش ارزش دلار در مقایسه با دیگر پول‌ها وجود دارد.

در آینده شاهد تحولاتی در سبد مدت پول‌های قوی خواهیم بود که می‌تواند مزایایی داشته باشد. وقتی کشورها سبدی از پول‌ها را به عنوان یک دارایی داشته باشند، ریسک ناشی از تک واحدی بودن یک پول، کمتر می‌شود. همانطور که دارایی‌های متنوع در یک سبد، ریسک را پایین‌تر می‌آورد. وقتی امکان رقابت بین پول‌های قوی کشورها مثل دلار، یوآن، ین، یورو و پوند وجود داشته باشد که دارد شکل می‌گیرد، آن وقت ریسک ناشی از نگهداری این پول‌ها هم کمتر می‌شود.

نویسنده : کمیل طیبی؛ اقتصاددان 
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : 0
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.