ای صبا ، نکهتی از خاک ره یار ، بیار

بمناسبت ششمین سالگرد فقدان دوست گرانمایه مان 《 زنده یاد هرمز ممیزی 》 وظیفه خود می دانم ،که با ذکر چند خاطره و سابقه ،وبرخی نقطه نظرات، از وی یاد کنم :
۱- آشنائی اولیه اینجانب ،با ایشان ،مربوط می شود ،به اوائل سال ۱۳۴۴،بهنگام گذراندن دوره آموزشی نظام وظیفه در دانشکده پیاده شیراز ، واقع در مجموعه پیش ساخته ای ، بنام 《 باغ تخت ، یا ارگ کریم خان زند 》که مشرف بود ، بر دامنه جنوبی باباکوهی …
در آن ایام ، ممیزی ،باقیمانده مدت خدمت نظام وظیفه خود را به بطالت می گذراند ،زیرا بعلت انجام فعالیتهای موثر سیاسی ،سالهای۴۳ – ۴۰ در دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه شیراز ، او را به صورت تنبیهی،از مزایای درجه افسری محروم کرده بودند …
مراودات مقدماتی ما ، بواسطه بازی
شطرنج بقصد پر کردن اوقات محدود فراغت در پادگان ، شکل گرفت .سپس در سالهای۵۰ -۴۷ همزمان با طی دوره فوق لیسانس در دانشکده حقوق دانشگاه ملی ( شهید بهشتی فعلی ) گسترش یافت ، بطوریکه تا آخرین روزهای حیات منزه ممیزی ، همچنان به قوت مبانی خود باقی ماند …
۲- اطلاعات مختصری ، پیرامون ، زندگی نامه و کارنامه سیاسی او ، تاجائیکه بخاطر دارم :
ممیزی درسال ۱۳۲۰ در خانواده ای سنتی و متوسط ، در یکی از محلات مسکونی نزدیک بازار تهران زاده شد ،پدرش در کار صنعت چوب ونجاری ، صاحب ذوق و هنر بود ، و از لحاظ تبار شناسی ، نسبت خانوادگی اش ، به ادیب الملک فراهانی … می رسید …
او در دوره نوجوانی و تحصیل در دبیرستان دارالفنون ، با اندیشه و مرام جمعیت خداپرستان سوسیالیست و سپس حزب مردم ایران ، آشنا شد و سرانجام با پیوستن به “جنبش انقلابی مردم ایران ( جاما ) به رهبری شهید دکتر کاظم سامی” ، همچنین با عضویت در”جمعیت دفاع از آزادی و حاکمیت ملت ایران به رهبری زنده نام مهندس بازرگان” ، به مبارزات میدانی خود ادامه داد.
ممیزی در سالهای پایانی عمر ، به عنوان عضو شناخته شده ، به شورای مرکزی جبهه ملی ایران پیوست و در مسیر نهضت ملی ایران و《 راه مصدق 》، عاشقانه و خالصانه ، گام برداشت و همواره در صحنه مبارزات ملی و مدنی ، بدون ادعا و چشم داشتی ، حاضر و ناظر بود …
فشرده باور ها و آرمان های سیاسی ممیزی را ، می توان در یکی از آخرین سروده هایش ، به روشنی دریافت :
من زنده به ایرانم ، با عشق به آزادی ، با عشق به آبادی …
در کوران مبارزات سیاسی ، ممیزی چندین بار قبل و بعداز انقلاب، زندانی و محروم از حقوق اجتماعی گردید ، اما در آخرین زندان دهه ۶۰ ( که از لحاظ مدت و شدت ، طولانی ترین بود ) به اتهام مشارکت در امضاء بیانیه ۹۰ نفر از رجال سرشناس ملی و روشنفکران جامعه مدنی ایران ، با مشکلات حادی مواجه شد ،توضیح اینکه با وجود قامت رشید و اندام یل آسا وسلامت محسوس…به عللی که بر ما ناشناخته بود ، موجبات بروز و تشدید تدریجی بیماری دیستروفی (تحلیل عضلانی و اختلال در مکانیسم مفاصل……) در او بتدریج فراهم و تزاید پیدا کرد ؛ بطوری که در تاریخ ۱۳۹۴/۷/۱۵ با کمال دریغ و تأسف منجر به فوت گردید.
ممیزی خود ، در مصرعی از یک غزل ، به این موضوع ، اشاره شکوه آمیز و کنایه مانندی دارد :
من به زندان اوین رفتم و بیمار شدم …
۳- شادروان ممیزی علاوه بر کنش و تلاش سیاسی ، به فعالیت های جمعی ، بویژه در امور فرهنگی و خدمات عام المنفعه ، سعی وافر و تمایل جدی نشان می داد ، من باب مثال ، او با مشارکت در شرکت 《 چاپخش 》در کار انتشار و ویرایش تعدادی از کتب و نشریات مفید ، سهیم بود ؛ مضافا در سمت مدیر عامل منتخب تعاونی کارکنان شهرداری تهران ، منشاء خدمات ماندگاری ، بسود کارکنان شهرداری شد و در همین سمت ، علیه شهردار وقت تهران مبادرت به اعلام جرم مالی نمود . متقابلا ،مقامات شهرداری هم به مامورین نگهبانی و حراست ، دستور دادند ، از ورود ممیزی به ساختمانهای شهرداری اکیدا جلوگیری کنند !! علاوه بر آن ، علیرغم حسن سوابق و انباشت تجارب وسیع و مختلف در سطوح مدیریتی ، حکم بازنشستگی زود هنگام وی صادر و او ناگزیر به خانه نشینی تن داد … اما به انزوا و سکوت تسلیم نشد …
کما اینکه بر خلاف تهدیدات مقامات امنیتی ، همچون گذشته با روی گشاده و با مهر و عطوفتی که خصلتا بدان پای بند بود ، مشتاقانه پذیرای دیدار دوستان همفکر و علاقه مندان صمیمی خود ، بود …
۴- ممیزی در طول مسیر خدمات دولتی ، به مناصب حساسی نظیر ، سرپرستی استانداری فارس ( در آشفته روز های منتهی به انقلاب سال ۵۷ ) و معاونت استانداری های گیلان و زنجان در زمان تصدی دولت موقت ، منصوب شد ؛ که در انجام مسئولیت های محوله ، اهتمام ورزید و به ملاحظه رعایت حقوق عمومی ، مردمی که با آنها سر و کار داشت ، آزمون های سختی را با موفقیت و سربلندی پشت سر گذاشت .گفتنی است ،ممیزی در عین گرایش به نو اندیشی دینی و ایده سکولار دموکراتیک، به انجام واجبات شرعی و مناسک مذهبی علاقه و التزام نشان می داد.
در زمینه بهبود امور کشورداری،معتقد به توزیع و تقسیم قدرت سیاسی و اقتصادی …و ترویج نظام شورایی،و اجرای سیستم اداره غیر متمرکز….بود
همچنین ممیزی از جمله کسانی بود که برای ذخیره سازی تصاعدی بخشی از درآمد نفت ،اهمیت حیاتی قائل و آن را به جد توصیه می کرد.
۵- ممیزی که طبعی لطیف و روان در شعر فارسی ، و قلمی توانمند در نویسندگی ، و ذهنیاتی مستعد و پویا در حل و فصل مسائل اجتماعی و اداری داشت ، یکی از بدیع ترین سروده های خود را به شرح 《 وجوه اشتراکات فکری و مشربی و قیاس مع الاقرب 》 میان سقراط فیلسوف شهیر یونان باستان و از سوی دیگر ، دکتر غلامحسین صدیقی ، استاد ممتاز و پایه گزار علم جامعه شناسی در ایران و وزیر کشور دولت آزادی بخش و استعمار شکن مصدق ( ۱۳۳۰/۲/۱۰ لغایت ۱۳۳۲/۵/۲۸ ) اختصاص داده و هنرمندانه آن را به نظم نو آراسته …
بنابراین ، ترجیحا مطلب را با نقل سروده شیوای او ، به پایان می رسانم :

از معلم اول سقراط ، تا صدیقی
سقراط ، هم از پای در افتاد
آن جام که نوشید
آن پرده که پوشید
آن جمله که در لحظه پایانی جان گفت
بدبخت کسی ، کو به صرافت بشتابد
تا مردم نادان ، به سر عقل و کیاست بنشاند
سقراط ، هم از پای در افتاد
سقراط سوالات اساسی و عجیبی به لب آورد
سقراط ، به مقبول مسائل
که به اذهان خلایق
همه زنگار قرون بود و جنون بود
با طرح سوالات اساسی و عجیبی که به لب داشت
بر جهل و جنون تاخت
و جان باخت
ز خود زنده ترین ساخت.

روانش شاد و راهش پر رهرو باد.

«والعاقبته،للمتقین»

دوازدهم مهر ماه ۱۴۰۰ – کیومرث فرجاد