گویی این رویای یکپارپگی تمامیت ارضی و صلح میان اقوام در کشورهای خاورمیانه دردی مشترک و تمنایی دیرینه بوده که تلاش برای تحقق آن نه تنها صلحی پایدار را برای آنها به ارمغان نیاورده بلکه همواره ابزاری در دست قدرتهای جهانی برای به بند کشیدن و غارت منابع آنها بوده است.باری از آن زمان تاکنون در افغانستان چندین قوم بزرگ به ترتیب اکثریت جمعیت ۱٫پشتونها۲٫تاجیک ها۳٫هزاره ها۴٫ازبک ها۵٫ایماق ها۶٫ترکمن ها۷٫قزلباش ها۸٫بلوچ ها۹٫نورستانی ها۱۰٫پشه ای ها.۱۱٫پامیریها ۱۲٫ساداتها و سایر گروههای کوچکتر چون گوجر،براهویی،مغول،ارمور سکونت دارند که این ظرفیت عظیم تنوع قومی و فرهنگی نه تنها چراغ راه افغانستان نگردیده بلکه ابزاری کارآمد در دست نیروهای خارجی برای حضور نظامی یا سیاسی در این کشور گردیده است.
خط دیورند:پس از گذشت حدود ۱۰۰ سال از شکل گیری تحولات دولت و ملت در اروپا که منجر به ظهور ابرقدرتهای استعماری با شیو های نو و اشکال مدرن گردبد که از پیامدهای ویرانگر آن میتوان به دو جنگ جهانی اول و دوم اشاره نمود در این راستا میتوان به دو پیش در آمد ان از جمله تعیین حدود جغرافیاهای سیاسی در کشورهای جهان سوم بویژه خاورمیانه اشاره کرده که صرف نظر از دامن زدن به مسایل قومی و ناسیونالیستی با تعیین این خطوط سیر تاریخ برای این ملتها به گونه ای دیگر رقم زدند. پس از تشدید رقلبتها بین دو قدرت امپراتوری در منطقه یعنی روسیه و بریتانیا اقدام به تعیین سر حدات خود با نگاهی آینده پژوهانه نموده که از ان جمله میتوان به تعیین خط دیورند توسط هنری مورتمیر (نماینده بریتانیا و دبیر امور خارجه هند بریتانیایی در مداکرات)اشاره نموده که قبل از استقلال افغانستان و پاکستان با کشیدن خط فرضی دیورند بخش های وسیعی از پشتونستان افغانستان را جدا کرده و به بخش هند و بریتانیایی که تحت قیمویت بریتانیا بوده واگذار کرده است و که این مهم علاوه بر ایجاد تنش و تضادهای قومی بین دو کشور افغانستان و پاکستان جلونگاه تروریستها و عامل خشونت در مرزها و جغرافیای هر دو کشور همسایه گردیده است..
ورود طالبان در سال ۱۹۹۶:
ملتی که دههای متمادی تحت فشار و استیلای نیروی استعمارگر خارجی بوده و قریب به بیست سال درگیر جنگ داخلی و درگیری مستفیم با نیروهای شوروی بوده ،پرچم سفید طالبان را به عنوان یگانه منجی خود شناخته و بدون هیچگونه مقاومتی جان و آزادی خود را در دستان عوامل مزدور خارجی میگذارد.دیری نپایید که تضاد منافع بین قدرتهای جهانی به گونه ای دیگر رقم خورد و با ورود امریکا به خاک افغانستان به بهانه حادثه ۱۱ سپتامبراین بار نیز چون گذشته این ملت افغانستان بوده که متضرر گردیده که علاوه بر تشدید تنش های داخلی مورد اشغال مجدد یکی دیگر از قدرتهای جهانی قرار گرفته که تنها دستاورد آن تاراج منابع ملت و کشتار مردم بی دفاع بوده است.ترور احمد شاه مسعود آن هم در جامعه ای که صلح از نان شب برایش واجب تراست،ضربه ای بس مهلک بود که آثار سو آن همچنان بر روح و روان و جان افغان سایه فکنده است.حضوراحمد شاه مسعود در عرصه سیاسی افغانستان میتوانست بعنوان یک ضرورت تاریخی در راستای یکپارچگی تمامیت ارضی ،صلح و امنیت داخلی و پایانی بر استیلای نیروی خارجی در این محدوده مهم جغرافیایی باشد.
فتح مجدد کابل در ۲۰۲۱ توسط طاالبان و ظهور مسعودی دیگر:
تصرف مجدد کابل توسط طالبان همچون بار اول اشغال گونه نبوده زیرا علیرغم شناخت بیشتر مردم از طالبان نسبت به گذشته کوچتکرین مقاومتی نکردند.انها حاضر به فرار شدند. اما هرگز در کنار نیروهای دولتی در برابر طالبان ایستاذگی نکردند.بی تردبد میبایست این واکنش ملت را در عدم کارایی دولتمردان و فساد ساختاری حاکمیت مرکزی جستجو کرد.حکومتی که در بیست ساله گذشته راهی جز ثروت اندوزی و فساد و خروج سرمایه ها ملی و چپاول ملت در پیش نگرفته است در نهایت این فسادهیئت حاکمه بودکه بر علیه خود قیام کرد. ان سوتر در پنجشیر اندیشه ای دیگر در حال شکل گیری است واین تفکر میتواند اینده ای متفاوت تررا برای افغانستان رقم بزند. احمد مسعود یگانه راه علاج افغانستان را برای خروج از بن بست کنونی تمرکز زدایی از دولت مرکزی و انتقال اهرم های قدرت اقتصادی و سیاسی از کابل به سایر ولایتهای کشور میداند تا با این غلظت زدایی قدرت از هیئت حاکمه مرکزی ضمن توزیع عادلانه ثروت و انتقال رفاه و ثبات به سایر ولایتهای کشور ضامن صلح ،امنیت و تمامیت ارضی کشور گردد.

چرایی تمایل قدرتهای جهانی بر حکمرانی طالبان بر افغانستان:
اگر بخواهیم با نگاهی گذرا و اجمالی در موردوقایع گذشته تاریخ افغانستان تصویری از خواست نیروهای غربی برای آینده افغانستان رقم بزنیم آنها همچون گدشته به دنبال نیروهای عقب مانده تر و مرتجع تری در تاریخ برای جایگزینی حاکمیتها خواهند بود.زیرا انها با عقیم کردن و عقب انداختن خواست ملتها تنها به دنبال تامین منافع خود بوده و این مهم همواره با ثبات و امنیت و یک نیروی پیشرو و مترقی در جهان سوم در تضاد بوده زیرا که مناقع قدرتهای سرمایه داری در بحران تامین میشود و ثبات اقتصادی و سیاسی کشورها همچون نبود تورم به اقتصاد و منافع آنها ضربه خواهد زذ. با توجه به رشد و بلوغ فکری مردمان افغانستان بویژه در دو دهه گذشته نیروهای غربی برای به تعویق انداختن مطالبات عظیم اجتماعی مردم افغان سعی به تعدیل دادن این مطالبات در قالب اصلاحات کوچک در قامت حکومتهای ائتلافی با محوریت طالبان میباشند که از فراخور آن بتوانند آن را بعنوان مدلی جدید از تعریف یک دولت به سایر کشورهای منطقه تعمیم دهند.آنها بنا به تجارب تاریخی به خوبی دریافته اند که تصرف واشغال کشورهای منطقه اقدامی دور از ذهن نبوده اما حفظ این تصرف بسیار غیر ممکن و در صورت تحقق هزینه های غیر قابل جبرانی را برای آنها در پی خواهد داشت .
پیمان وستفالی :۱۶۴۸
تشکیل دولت ملی و اصل شهروندی:سقوط پادشاهی فرانسه ۱۷۸۹
تاسیس امپراتوری فراگیر افغانستان توسط احمد ابدالی ۱۷۴۷
استقلال افغانستان از بریتانیا:۱۹۲۱ میلادی
استقلال پاکستان از هندوستان:۱۹۴۷
خط فرضی دیورند:۱۸۹
منابع:افغانستان در پنج قرن اخیر:میر محمد صذیق فرهنگ
نگاهی مختصر بع تاریخ معاصر افغانستان:محمد ابراهیم عطایی
بودا در افغانستان تخریب نشد از شرم فرو ربخت:مقاله تحقیقی از محسن مخلمباف